Ayn Rand 1905 yılında Sankt-Peterburg/Rusya'da doğdu. Yahudi bir ailenin 3 kızından en büyüğüdür. Küçük yaşlarda edebiyat ve sinemaya ilgi duymaya başladı: 7 yaşındayken hikâyeler ve oyunlar yazmaya başladı.
Gençlik yılları boyunca Sir Walter Scott, Alexandre Dumas gibi romantik yazarların kitaplarını okudu; romantizm akımına ilgi duydu. Sonraki yıllarda Dünya Edebiyatı’nın en büyük roman yazarı olarak tanımlayacağı Victor Hugo’yu 13 yaşında keşfetti.
Petrograt Üniversitesi'nde felsefe ve tarih okudu. Üniversite yıllarında; Edmond Rostand, Friedrich Schiller ve Fyodor Dostoyevski’yi keşfetti. Dostoyevski’nin ahlaki tahlillerine hayran olmakla beraber; dünya görüşü ve felsefesine karşı çıkmıştır. Aynı şekilde; Nietzsche ile tanışmış ve onun felsefesine de karşı çıkmıştır. Rand, Aristotelesten etkilenmiş ve onun gelmiş geçmiş en büyük filozof olduğunu söylemiştir.
1926 yılında 21 yaşında ABD'ye geldi ve akrabalarıyla Chicago'da geçirdiği kısa bir süreden sonra bir daha hiçbir zaman Sovyetler Birliği'ne geri dönmemeye karar verdi. Senarist olma hayali ile Hollywood yollarına düştü. İlk ismi Alisa Zinovyevna Rosenbaum olan yazar, sonradan ismini Ayn Rand olarak değiştirdi.
ABD’li aktör olan Frank O'Connor ile 1929 yılında evlendi ve 1931 yılında ABD vatandaşlığına kabul edildi.
İlk edebi başarısını Red Pawn adlı senaryosunu Universal Stüdyolarına satarak kazandı
Felsefesini; bireycilik, rasyonel bencillik ve kapitalizm kavramları oluşturur ve bu kavramları kendi bakış açısıyla kitaplarına yansıtır. Romanlarında bu kavramları, yarattığı karakterlerle okuyucuya yansıtır. Romanlarının ana teması oluşturduğu kahramanın tanıtımıdır; karakter toplum tarafından dışlanır. Bunun nedeni karakterin akılcı ve bencil davranmasıdır. Kendine özgü yetenekleri vardır ve kendi çıkarları için çaba gösterir bu da toplumla çatışmasına sebep olur.
Rand’ın bakış açısına göre; İnsanlar mantıklı kararlar vermeli, kendini bir başkası için feda etmemeli ve başkasından da kendi için bunu beklememeli, diğer insanların haklarına tecavüz etmemeli ve düşüncelerini topluma empoze etmeye çalışmamalıdır.
Rand'ın profesyonel anlamda ilk büyük başarısı yazımı 7 sene süren ve 1943 yılında yayınlanan Hayatın Kaynağı (The Fountainhead) romanı oldu. Kitabı, ilk başta Amerikan düşünce tarzına ters düştüğü için birçok yayınevi yayınlamadı. Sonunda, Bobbs-Merrill Company yayınevi kitabı yayınladı. Hayatın Kaynağı'nın teması; "insanın ruhundaki bireycilik ve kollektivistlik"tir.
Rand'ın en büyük eseri, 1957 yılında yayınlanan Atlas Shrugged (Atlas Vazgeçti)'dir. Rand'ın objektivist felsefesini en geniş ve açık şekilde anlattığı romanıdır. Kitapta yer alan şu sözleri düşüncesini özetler:
Benim felsefem, özünde, hayattaki ahlaki amacı kendi mutluluğu olan, varlığının yegane amacı ve en yüce eseri olarak yaratıcı üretkenliğini gören kahramansı bir varlık, bir insan konseptidir.
Nathaniel Branden, karısı Barbara, Alan Greenspan ve Leonard Peikoff gibi başkaları ile birlikte Ayn Rand, Felsefesini tanıtmak ve yaymak üzere objektivist hareketi başlattı. Kocasının 1979'daki ölümünün de etkisiyle objektivist harekete yönelik aktiviteleri azaldı. Son projelerinden biri, Atlas Vazgeçti'nin bir televizyon uyarlamasıydı.
Rand, yakalandığı kanser hastalığını yendikten sonra 6 Mart 1982'de kalp krizinden hayatını kaybetti.
Eserleri
16 Ocak Gecesi (Night of January 16th) (1934)
Yaşamak İstiyorum (We The Living) (1936)
Ben, Ego (Anthem) (1938)
Atlas Vazgeçti/Atlas Silkindi (Atlas Shrugged) (1957)
Yeni Entelektüel İçin (For the New Intellectual) (1961)
The Virtue of Selfishness (1964)
Kapitalizm: Bilinmeyen İdeal (Capitalism: The Unknown Ideal) (1966)
Objektivist Epistemolojiye Giriş (Introduction to Objectivist Epistemology) (1967)
Romantik Manifestosu (The Romantic Manifesto) (1969)
The New Left: The Anti-Industrial Revolution (1971)
İhtiyacımız Olan Felsefe (Philosophy: Who Needs It) (1982)
Ölümünden Sonra Yayınlananlar
The Early Ayn Rand (1984)
The Voice of Reason: Essays in Objectivist Thought (1989)
Introduction to Objectivist Epistemology second edition (1990)
Letters of Ayn Rand (1995)
Journals of Ayn Rand (1997)
Ayn Rand's Marginalia : Her Critical Comments on the Writings of over Twenty Authors (1998)
The Ayn Rand Column: Written for the Los Angeles Times (1998)
Russian Writings on Hollywood (1999)
Return of the Primitive: The Anti-Industrial Revolution (1999)
The Art of Fiction (2000)
The Art of Nonfiction (2001)
The Objectivism Research CD-ROM (2001)
Ayn Rand Answers (2005)
Three Plays (2005)
Ideal (2015)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder