... Carlyle'in yaklaşımına göre, bir halkın ve hatta bütün insanlığın tarihini belli kişiler ve güçlü iradeye sahip dâhi insanlar, başka deyişle, Kahramanlar -Ramsesler, Romullar, Themistoclesler, Lutherler, Bismarcklar vs. şahsiyetler şekillendirir.
Lev Tolstoy aksi yönde görüş belirtmektedir. Ona göre, hayatı yaratan, yönlendiren ve bütün olayların nitelik ve akışını belirleyen güç belli kişiler, Napolyonlar değil, halk kitleleridir.
Carlyle halk kitlelerinin yere düşmüş saman çöpü olduğunu, bu çöpün yanıp kül olacağını veya çürüyerek gübreye dönüşeceğini söylüyor. Büyük insanlar ve kahramanlar ise gökten düşerek bu çöpü tutuşturan şimşek gibidir.
Lev Tolstoy farklı bir tablo çizerek şunları belirtmektedir:
"Denizde yüzmekte olan büyük bir gemiyi hayal edin. Hareket halinde olan gemi, önünde kuvvetli bir akıntı oluşturmaktadır. Bu akıntının gemiyi arkasından sürüklediğini söyleyecek birileri çıkar mı? Herkes akıntıyı geminin yarattığının ve ileriye doğru hareket ettirdiğinin farkındadır. Burada itici güç gemidir, akıntı ise yüzmekte olan geminin gücünü yansıtan bir sonuçtur.
Halkların gelişimi de bu şekildedir. İçinde hareket gücünün ortaya çıkarak, artmaya başladığını hissettiği an halk ileriye doğru hareketlenecek, kendisi yürüyecek, önündeki akıntıyı da iterek hareket ettirecektir. Halk kendi içerisinden, onun istek ve duygularına tercüman olacak önderler çıkaracaktır."
...
Hem Carlyle hem Tolstoy doğruyu söylüyorlar. Bu iki görüş aynı madeni paranın iki yüzü, tek ve büyük bir gerçeğin iki değişik ifadesi gibidir. Kahramanlar kitleye ilham vererek, onu ateşlerken, bu ateşin kaynağı halk kitlelerinin içinden çıkan alevin kendisidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder